تکسلولیها
۱-در بسیاری از تک یاختهایها تنظیم اسمزی با انتشار انجام میشود.
۲-در برخی از تکسلولیها مانند پارامسی آبی که در نتیجه اسمز وارد میشود به همراه مواد دفعی توسط واکوئولهای انقباضی دفع میشود.
واکوئول انقباضی نوعی واکوئول دفعیست (کنکور ۱۴۰۰).
پارامسی در آب شیرین زندگی میکند.
بیمهرگان
بیشتر بیمهرگان دارای ساختار مشخصی برای دفع هستند. در این بخش سه ساختار نفریدی، آبشش و لولههای مالپیگی را بررسی میکنیم.
نفریدی
نفریدی برای دفع، تنظیم اسمزی یا هر دو استفاده میشود.
نفریدی لولهایست که با منفذی به بیرون باز میشود.
آبشش
در سخت پوستان دفع مواد زائد از طریق آبشش انجام میشود، اما حواستان باشد همه سخت پوستان آبشش ندارند.
در این نوع سخت پوستان آبشش به نواحی خاص محدود میشود.
لولههای مالپیگی
حشرات سامانه دفعی متصل به روده به نام لولههای مالپیگی دارند.
ماده دفعی در حشرات اوریک اسید است. اوریک اسید همراه با آب به لولههای مالپیگی وارد میشود. محتوای لولههای مالپیگی به روده تخلیه میشود. سپس آب و یون با عبور مایعات در راست روده بازجذب میشود. اوریک اسید به همراه مواد دفعی دستگاه گوارش دفع میشود.
ترتیب ورود مواد به لولههای مالپیگی همان ترتیبیست که در شکل نوشته شده است:
۱-نمک
۲-آب
۳-ترکیبات دفعی نیتروژندار
بررسی شکل ملخ
لولهها مالپیگی به قسمت قطور روده متصل میشود.
بافت پوششی روده ملخ پوششی تک لایه است (نوع آن در تصویر مشخص نیست) و بافت پوششی راست روده استوانهایست.
هسته این سلولهای استوانهای در یک سطح نیست.
ساختار لوله مالپیگی از بافت تک لایه درست شده که انتهای بسته دارد.
مهرهداران
همه مهرهداران کلیه دارند.
ماهیان
ساکن آب شور
ماهیان غضروفی مثل کوسهها و سفرهماهیها ساکن آب شور هستند.
ماهیان غضروفی علاوه بر کلیهها دارای غدد راست رودهای هستند که محلول نمک بسیار غلیظ را به روده ترشح میکنند تا از طریق مدفوع دفع شود.
ماهیان غضروفی استخوان ندارند.
ماهیان غضروفی غدد راست رودهای دارند نه یک غده. این غدهها نمک ترشح نمیکنند، بلکه محلول نمک غلیظ ترشح میکنند.
در ماهیان آب شور فشار اسمزی مایعات بدن کمتر از فشار اسمزی محیط است و آب تمایل به خروج از بدن دارد. به همین دلیل این ماهیان آب زیادی مینوشند.
در ماهیان آب شور برخی یونها توسط کلیه به صورت ادرار غلیظ و برخی از طریق سلولهای آبشش دفع میشود.
آب شیرین
در ماهیان آب شیرین فشار اسمزی مایعات بدن بیشتر از محیط است و آب زیادی وارد بدن میشود.
این ماهیها آب زیاد نمینوشند و باز و بسته شدن دهان به منظور تبادل گاز در ششهاست.
این ماهیها حجم زیاد از آب را به صورت ادرار رقیق دفع میکنند.
دوزیستان
مثانه دوزیستان محل ذخیره آب و یونهاست.
به هنگام خشک شدن محیط دفع ادرار کم و مثانه برای ذخیره بیشتر آب بزرگتر میشود و سپس بازجذب آب از مثانه به خون افزایش پیدا میکند.
خزندگان و پرندگان
کلیه در پرندگان و خزندگان توانمندی زیادی در بازجذب دارد. خزندگان و پرندگان بیابانی و دریایی قطرههای غلیظ نمک را از طریق غدد نمکی نزدیک چشم یا زبان دفع میکنند.