ساختار گیاهان – گفتار سوم از سلول تا گیاه

مریستم نخستین در نوک ریشه و ساقه و جوانه کناری قرار دارند. این مریستم‌ها در افزایش طول و کمی افزایش قطر نقش دارند.

مریستم پسین در افزایش قطر نقش دارد. این مریستم‌ها فقط در دو لپه‌ای‌ها دیده می‌شوند.

کلاهک ترشحات لزج کننده و اسیدی دارد. سلول‌های روی کلاهک می‌ریزد و سپس جایگزین می‌شوند.

به دمبرگ و جوانه بالای آن گره می‌گویند. گره‌ها در ساقه هوایی گیاه دو لپه قرار دارند.

جوانه‌های انتهایی هم توسط برگ‌های کوچکی محافظت می‌شوند که دارای کرک هستند.

مریستم‌های نخستین فقط در جوانه‌ها قرار ندارند بلکه بین گره‌ها هم وجود دارند.

مریستم‌های نخستین هر سه نوع بخش روپوستی زمینه‌ای یا آوندی را ایجاد می‌کنند. مریستم‌های پسین هم هر سه نوع بخش را می‌سازند اما به جای روپوست پیراپوست ایجاد می‌کنند.

در تک لپه‌ها ما انشعاب ساقه نداریم. جوانه جانبی هم نداریم.

در ریشه تک لپه پوست نازک و استوانه کلفت است. در ریشه دو لپه پوست کلفت و استوانه نازک است.

در مرکز ریشه تک لپه بافت پارانشیم مغز وجود دارد. در مرکز ریشه دو لپه آوندهای چوبی دیده می‌شود.

در ساقه تک لپه و دو لپه به دنبال استوانه آوندی نمی‌گردیم. در عوض به دنبال دسته‌های آوندی می‌گردیم. این دسته‌ها در تک لپه پراکنده و در دو لپه‌ها دسته‌های آوندی روی یک استوانه قرار می‌گیرند. در دو لپه‌ای ها برخلاف تک لپه‌ای‌ها مغز ساقه دیده می‌شود.

برگ گیاه دو لپه دو نوع میانبرگ دارد: اسفنجی و نرده‌ای. برگ گیاه تک لپه فقط میانبرگ اسفنجی دارد. غلاف آوندی در تک لپه‌ها فتوسنتز دارد و در دو لپه‌ها این طور نیست.

در گیاه علفی تمامی اندام‌ها با تروژسانس شق و رق هستند. در گیاهان چوبی برخی اندام‌ها چوبی هستند و برخی دیگر با تروژسانس شق و رق می‌ایستند.

گیاهان علفی می‌توانند تک لپه و دو لپه باشند. گیاهان چوبی فقط دو لپه‌ای هستند.

کامبیوم آوندساز بین آوند چوب و آبکش قرار می‌گیرد. این کامبیوم به بیرون آبکش و به درون آوند چوب می‌سازد. این کار باعث پاره شدن روپوست می‌شود. سپس بافت پارانشیم به کامبیوم چوب پنبه ساز تبدیل می‌شود و به درون پارانشیم و به بیرون چوب پنبه می‌سازد.

به چوب‌پنبه، کامبیوم و پارانشیم پیراپوست یا پریدرم می‌گویند. پریدرم به اضافه آوند آبکش پوست نام دارد.